جایگزین مناسب
برای کربوهیدرات مصرفی در رژیم غذایی
اضافه وزن و چاقی یکی از معضلات انسان امروزی است. تغییر شیوه زندگی از یک
سو و تغییر عادات غذائی و تمایل به مصرف غذاهای آماده ،غذاهای خیابانی و پرکالری
روند اضافه وزن و چاقی و به موازات آن بیماری های ناشی از چاقی و اضافه وزن مانند
دیابت، فشارخون، بیماریهای قلبی ، عروقی و ... متاسفانه روند رو به افزایشی را در
کشور دارد و به این دلیل هزینه های درمان و مراقبت از این بیماریها بارمالی زیادی
را به دوش دولت و خانواده‌ها خواهد گذاشت. لذا یکی از راهکارهای مبارزه با چاقی و
اضافه وزن انتخاب درست مواد غذائی است.
مصرف کربوهیدراتها (نان – برنج – ماکارونی و ...) در کشور ما منبع اصلی انرژی دریافتی مردم
است. از طرف دیگر امروزه بین مردم محدود کردن کربوهیدرات دریافتی در بین افراد
دارای اضافه وزن و چاق و جایگزین کردن آن با مصرف پروتئین یا چربی یا هر دو عادت
مرسومی برای کاهش و کنترل وزن شده است. چنین رژیم هایی شاید در کوتاه مدت بتوانند
وزن افراد را کم کنند اما هیچوقت مصرف انها برای طولانی مدت توصیه نمی شود چرا که
میتوانند عواقب جبران ناپذیری بر سلامت داشته باشند. در تحقیقی که بر روی بیش از
۱۵۰۰۰ نفر انجام شده است محققین به بررسی ارتباط بین کربوهیدرات دریافتی و خطر مرگ
و میر پرداختند. پس از تعدیل عوامل مخدوشگر، یک ارتباط U شکل بین درصد انرژی مصرف شده از کربوهیدرات و مرگ و میر وجود داشت: 50-55٪ انرژی از کربوهیدرات با کمترین خطر مرگ و
میر مرتبط بود. بر اساس یافته های حاصل مشاهده گردید که مصرف کم کربوهیدرات (کمتر
از40% انرژی) و مصرف کربوهیدرات بالا (بیش از 70% انرژی) خطر مرگ و میر را نسبت به
مصرف متوسط افزایش میدهند. البته این محققین دریافتند که محدود کردن کربوهیدرات
دریافتی و جایگزینی آن با چربی یا پروتئین حیوانی باعث افزایش خطر مرگ میشد اما
جایگزین کردن کربوهیدرات دریافتی با چربی و پروتئین گیاهی با کاهش خطر مرگ همراه
بود. محققین این مطالعه نتیجه گیری کردند که هم مصرف زیاد و هم مصرف کم کربوهیدرات
در رژیم غذایی با افزایش مرگ و میر همراه است و کمترین میزان خطر با مصرف
50 تا 55 درصد انرژی از کربوهیدرات مشاهده شد. الگوهای غذایی کم کربوهیدرات که در
آن منابع غذایی پروتئین و چربی حیوانی مثل گوشت قرمز و مرغ جایگزین میشود با مرگ و میر بالاتری همراه خواهند بود، در حالی که اگر مصرف
پروتئین و چربی گیاهی از منابعی مثل سبزیجات. آجیل، کره بادام
زمینی و نان‌های سبوس‌دار به جای کربوهیدرات جایگزین شود میتواند مرگ و میر را
کاهش دهد.