دوران باروری
دختران با اولین تخمک گذاری و قاعدگی شروع می شود . دختران در ابتدای نوجوانی اغلب
قاعدگی نامظمی دارند که ناشی از تخمک
گذاری نامنظم است. قاعدگی از حدود سن 16 سالگی، با منظم شدن تخمک گذاری تثبیت می شود
دوره های قاعدگی یک خانم از سن 26 تا 35 سالگی تقریبا ثابت باقی می ماند. زنان با
افزایش سن بتدریج تاخیر در قاعدگی را بدلیل عدم تخمک گذاری تجربه خواهند کرد در
نهایت قاعدگی ها به طور فزاینده ای نامنظم و در نهایت پس از گذشت زمانی به طور
کامل متوقف می شوند. از سنین 35 تا 40 سالگی ذخیره تخمک کاهش میابد. این کاهش در
حدود 40 تا 45 سالگی به حداکثر خود می رسد به نحوی که خانم ها در حوالی سن یائسگی
و پس از آن دیگر قادر به بارداری نخواهند بود. مهم است بدانیم کاهش باروری مرتبط
با سن ناشی از کاهش تعداد تخمک باقی مانده در تخمدان های یک خانم است.
تخمک
گذاری و قاعدگی :
خانم ها در طی
سال های باروری دوره هایی از خونریزی قاعدگی دارند که نشان دهنده تخمک گذاری مداوم
و ماهیانه است. در شروع هر دوره قاعدگی، زمانی که خانم خونریزی دارد ترشحاتی از
غده هیپوفیز تولید می شود که تعدادی از فولیکول ها را تحریک می نماید تا در طی 10 تا 14 روز در هر
دو تخمدان رشد نمایند . در هر دوره قاعدگی تخمک در داخل یک کره پرشده از مایع که
فولیکول نامیده می شود رشد نموده و به حد بلوغ می رسد. از میان چند فولیکول معمولا
یک فولیکول بالغ شده و تخمک از آن آزاد می شود که به آن تخمک گذاری گفته می شود.
با این کار، رشد بقیه فولیکول ها متوقف شده و از بین می روند. تخمک در زمان تخمک
گذاری پس از پاره شدن جدار کره به داخل لوله های رحمی رانده شده در آنجا در صورت
تماس با اسپرم بارور خواهد شد .
اگر تخمک بارور
شده در جدار رحم لانه گزینی کند، حاملگی اتفاق می افتد. اگر بارداری رخ ندهد، پوشش
داخلی رحم ریزش پیدا کرده، خونریزی قاعدگی شروع شده و دوره بعدی قاعدگی آغاز می
گردد. لازم بذکر است که وجود قاعدگی تنها
دلیل بر توان باروری نخواهد بود زیرا در اواخر دوره باروری معمولا قاعدگی بدون
تخمک گذاری اتفاق می افتد .
باروری
و افزایش سن مادر:
18 تا 35 سالگی
سن مناسب برای باروری و بهترین و ایده آل ترین سن 20تا 30سال می باشد با افزایش سن
توان باروری به تدریج شروع می شود ولی بعد از 35 سالگی کاهش باروری بیشتر است .
کیفیت
تخمک :
با افزایش سن
کمتر میشود وقتی سن زن افزایش می یابد، تعداد تخمک هایی با کروموزوم بیشتر زیاد
شده و این بدان معناست که احتمال تشکیل سلول تخم با تعداد کروموزوم بیشتر بالا می
رود .
شرایط
جسمانی مادر :
در موارد با سن
بالای مادر، به علت تغییرات فیزیولوژیک در کلیه و قلب و بروز برخی بیماری های مزمن
مانند فشارخون و بیماری قند، حاملگی های پرخطر افزایش می یابد. زیرا بارداری موجب
تشدید بیماری های مزمن و حتی نهفته می گردد.
تعداد
تخمک ها :
به کاهش تعداد
فولیکول های حاوی تخمک در تخمدان ها کاهش ذخیره تخمدانی گفته می شود.
قبل از کاهش قاعدگی
های منظم و از دست دادن باروری، از دست دادن ذخیره تخمدانی شروع می گردد در برخی
از زنان جوان ممکن است بنا به دلایلی از قبیل کشیدن سیگار، سابقه یائسگی زودرس و
عمل جراحی قبلی روی تخمدان، ذخیره تخمدانی زودتر کاهش یابد .
با توجه به اهمیت
بارداری در زمان مناسب برای خانواده و برای پیشگیری و کاهش مشکلات ناشی از به
تاخیر انداختن آن موارد زیر مد نظر قرار دهید :
1. خانم هایی که تولد فرزند را به تاخیر می اندازند در خطر
ناباروری هستند و توان باروری در خانم ها از سن 35 سالگی به طور مشخصی کاهش پیدا
می کند.
2. در زوجینی که به مدت یک سال خواهان فرزند بوده و نزدیکی
منظم بدون استفاده از روش پیشگیری از بارداری داشته اند و باردار نشده اند بایستی بررسی
از نظر ناباروری صورت گیرد. در خانم های بالاتر از 35 سال، این بررسی باید بعد از
6 ماه صورت گیرد .
3. زوجین باید آگاهی داشته باشند که با افزایش سن آقایان کیفیت
نطفه مرد و توان باروری کاهش و خطر اختلالات ژنتیکی افزایش می یابد .
4. تاخیر در فرزندآوری با عوارض بارداری و زایمان همراه است و
خانواده هایی که در سنین بالا اقدام به فرزندآوری می کنند باید به این مسائل دقت داشته باشند و از مراقبت های لازم
برخوردار شوند .
5. هر فردی که در سنین باروری است بایستی در زمینه عوارض
بارداری ناشی از بالا رفتن سن آگاه باشد تا آگاهانه در زمینه زمان فرزندآوری تصمیم
بگیرد .