ید چیست؟
یک ماده مورد نیاز برای زندگی است که باید به طور روزانه مصرف شود. حیاتی ترین نقش ید شرکت در ساختن هورمونهای تیروئید میباشد. هورمونهای تیروئید پس از ساخته شدن در تکامل و عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی حفظ دمای بدن و انرژی تاثیر میگذارد.
میزان مورد نیاز روزانه ید:
نیاز روزانه بدن به ید بین 150-100 میکروگرم میباشد (یک مقدار بسیار کم به اندازه سر سوزن) مقدار مورد نیاز در تمام طول عمر توسط انسان یک قاشق چایخوری است که البته آنچه مهم است دریافت مداوم ید بطور روزانه است.
اختلالات ناشی از کمبود ید و علایم آن
در صورتیکه ید به مقدار لازم به بدن نرسد اختلالاتی در اعمال غده تیروئید ایجاد میگردد، هورمونهای تیروئید جهت رشد در دوران جنینی، نوزادی، کودکی و نیز برای فعالیت طبیعی جسمی و ر وانی افراد بالغ ضروری هستند. این اختلالات که به دنبال کمبود ید بوجود میآیند از این قرارند:
کمبود:
در دوران جنینی کمبود ید باعث سقط جنین، تولد جنین مرده، ناهنجاریهای مادرزادی، افزایش مرگ و میر اطفال و نوزادان، اختلالات حرکتی و روانی و کمکاری تیروئید، رشد ناقص دستگاه عصبی و عقبماندگی ذهنی میگردد.
در دوران کودکی و نوجوانی کمبود ید موجب گواتر، کمکاری، تیروئید، عقب ماندگی جسمی و روانی میگردد.
در بزرگسالان کمبود ید باعث گواتر، کمکاری، تیروئید، اختلال در اعمال جسمی و روانی و ناراحتیهای گوارشی و قلبی میگردد.
توصیهها:
بهترین، مناسبترین و کمخرجترین روش پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مصرف نمک یددار میباشد.
تمام افراد جامعه از پیر و جوان سالم و بیمار به دریافت مداوم و روزانه ید نیاز دارند.
نمک یددار هیچ ضرری به افراد نمیرساند و در شرایطی که به علت بیماری، رژیم کمنمک تجویز میشود باید نمک یددار را به مقدار کمتر مصرف کرد.
طرز نگهداری نمک یددار:
- 1- در هنگام خرید نمک به عبارت " نمک تصفیه شده یددار" توجه فرمایید.
- 2- نمک یددار را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
- 3- نمک یددار را در ظروف تیرهرنگ نگهداری نموده و درب آنرا پس از هر بار مصرف محکم ببندید.
- 4- مدت مصرف نمک یددار از زمان تولید تا شش ماه میباشد.
منابع غذایی ید:
ید بطور طبیعی در خاک و آب وجود دارد، البته نیاز طبیعی انسان از طریق مصرف محصولاتی که بر روی خاک غنی از ید کاشته میشوند تامین میگردد ولی بهترین منابع غذایی ید غذاهای دریایی (خرچنگ، میگو، صدف، ماهی) میباشند. لازم به ذکر است که گوشت ماهی آبشور بیش از گوشت ماهی آب شیرین ید دارد.
با مصرف روزانه نمک یددار میتوان از گواتر و سایر اختلالات ناشی از کمبود ید جلوگیری نمود.
واحد تغذیه و سلامت خانواده شهرستان سرپل ذهاب