شیوه ها یی برای مطالعه بهتر
۱۳۸۷/۱۱/۲۱
در زندگی شاید هیچ دوره ای به اندازه دوره تحصیل پر از خاطره و هیجان نباشد: خاطرات خوب و بد، هیجان های تلخ و شیرین، دوستان و ارتباط با آنها ، گفتگو ها، روبروشدن با اساتید جدید و قدیم ، درس خواندن ها و امتحانات و …
در میان همه این تجربیات امتحان جلوه خاصی دارد امتحان در زندگی همه دانشجویان و دانش آموزان به نوعی سرنوشت ساز است از امتحانات کلاس گرفته تا امتحانات پایان ترم و …
اگر شیوه صحیح درس خواندن و امتحان دادن را بدانیم، به راحتی و بدون دردسر می توانیم مراحل تحصیلی خود را با موفقیت طی کنیم . چه بسا کسانی که استعداد و هوش خوبی دارند اما به دلیل عدم آگاهی از شیوه های صحیح درس خواندن نمی توانند موفق شوند .
برای داشتن یک مطالعه موفق، لازم است شرایط خاصی رعایت شود. شرایط مطالعه مواردی هستند که با داشتن و بکارگیری و یا فراهم نمودن آنها، می توان مطالعه ای مفیدی و با بازدهی بالاتر داشت این شرایط مواردی هستند که رعایت کردن آنها به افراد کمک می کند تا سریعتر به اهداف خود برسند و از زمانهایی که برای مطالعه قرار می دهند استفاده ای بهینه ببرد و در مجموع این شرایط امکان یک مطالعه فعال و پویا را برای خواننده فراهم می کند.
1- آغاز درست : برای موفقیت در مطالعه باید درست آغاز کنید.
برای آنکه مطالعه ای پویا و فعال داشته باشید باید تمامی جوانب امر را رعایت کنید اصول و شرایط لازم را به کار گیرید و دقیقا بدانید که از خواندن کتاب چه می خواهید و چگونه به اهداف خود خواهید رسید.
2- برنامه ریزی : از عوامل اصلی موفقیت، داشتن برنامه منظم است.
برنامه ریزی عبارت است از بکارگیری اصولی که بتوان از امکانات موجود به بهترین وجه برای هدف استفاده کرد. برنامه ریزی فعالیت مستمری است که نه تنها به هدف بلکه راه رسیدن به آن و تعیین مسیر آن نیز توجه دارد.
3- نظم و ترتیب : اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد.
تشکیلات شرط اصلی موفقیت هستند و نظم و ترتیب پایه هر تشکیلاتی است. رعایت نظم از شرایط مهم مطالعه به حساب می آید، چرا که نظم به ایجاد تمرکز حواس کمک می کند.
نظم این امکان را به ما می دهد که از زمانهای مطالعه بهتر استفاده کنیم.
توجه داشته باشید به افراد منظم به دنیا نمی آیند، بلکه با قرار دادن وسایل خود در جای مشخص و انجام دادن به موقع کارها است که منظم نامیده می شوند.
نکته مهم دیگر این است که نظم تاثیر بسیار مثبتی بر روی حافظه دارد هر چقدر مطالب به طور منظم و دسته بندی شده وارد حافظه گردد به همان نسبت حافظه بهتر می تواند آنها را در خود ثبت و نگهداری کند.
4- حفظ آرامش : آرامش ضمیر ناخودآگاه را پویا و فعال می کند.
اضطراب قوه تفکر را ضعیف می کند، کارایی حافظه را مختل کرده و با بهم زدن تمرکز حواس باعث فراموشی دانسته ها می شود.
روان شناسان معتقدند که اضطراب کم برای مطالعه و موفقیت لازم است زیرا شخص را به تحرک و فعالیت وا می دارد و باعث می شود که او به طور جدی به درس خواندن بپردازد. اما اگر این اضطراب از حد معمول خود خارج شود و استرس و دلهره در فرد ایجاد کند نه تنها مفید نیست، بلکه مانع از فعالیت های وی شده و حتی در جلسه امتحان مانع از یادآوری آموخته های شخص می شود.
5- سلامتی و تندرسی : عقل سالم در بدن سالم است .
مطالعه یک فرایند ذهنی و مغزی است برای آنکه محل یادگیری به خوبی انجام گیرد تمامی جوارج بدن خصوصا مغز که نقش رهبر و هدایت کننده را دارد، باید از سلامت کامل برخوددار باشند.
روش مطالعه: شیوه ای که شما برای مطالعه انتخاب می کنید در بازدهی مطالعه بسیار مؤثر است.بهترین روشی که برای مطالعه کتب درسی مطرح می شود روشی است به نام پس خبا
این شیوه روش موثری برای بهتر حفظ کردن مفاهیم و اطلاعات کلیدی است نام این روش برگرفته از نخسین حرف نام هر یک از مراحل پنجگانه در مطالعه متون است.
1- پیشخوانی
2- سوال کردن
3- خواندن
4- به خودپس دادن
5- آزمون
1- مرحله پیشخوانی (پ): نخست به مرور کلی فصل معینی از کتاب می پردازید تا با موضوعات کلی مورد بحث آشنا شوید برای این منظور لازم است مطالب فصل شامل عناوین بخشهای اصلی و فرعی ،تصاویر و نمودارها را مرور کنید. نکته مهم در این مرحله آنست که پس از مرور فصل چکیده را با دقت مطالعه کنید و روی هر نکته تامل کنید. این مرحله تصویری کلی از مطالب فصل و سازمان بندی آن به دست می دهد.
2- مرحله سؤال کردن (س): پس از مرور عناوین ،سرفصل ها و چکیده ، موضوعات مهم آن را به صورت یک یا چند سوال در نظر بگیرید که بعداٌ باید به آنها پاسخ دهید. از خود بپرسید مؤلف در این بخش چه مفاهیمی را در نظر داشته است؟
3- مرحله خواندن (خ): در این مرحله مطالب هر بخش را برای آگاهی از معنی آن با دقت بخوانید و ضمن خواندن، سعی کنید به سوالهایی که در مرحله سؤال کردن مطرح شده بود پاسخ دهید. درباره مطالبی که می خوانید تامل کنید و بکوشید بین آن مطالب و اطلاعات قبلی خود ارتباط برقرارکنید. می توانید زیر واژه ها یا عبارات کلیدی خط بکشید اما نباید میزان آن از 10 تا 15 درصد متن تجاوز کند. پس از خواندن کامل یک بحث و درک معنای کلی آن یادداشت برداری کنید.
4- مرحله به خود پس دادن (ب): پس از خواندن هر بخش سعی کنید مفاهیم اصلی را به خاطر آورید و اطلاعات را از حفظ با خود بگویید. مفاهیم را به زبان خود بگویید و مطالبی را که به یاد می آورد با متن کتاب تطبیق دهید تا مطمئن شوید که آنها را کامل و درست حفظ کرده اید، به خود پس دادن مطلب کمک می کند که به کمبود اطلاعات خود پی ببرید و آن را در ذهن خود سازماندهی کنید.
5- مرحله آزمون (آ): پس از خواندن و به یادآوری مطالب باید به آزمون آنها بپردازید با مراجعه به یادداشت هایتان ببینید چه مقدار از مفاهیم اصلی را به یاددارید. سعی کنید بفهمید چه پیوندی بین مطالب وجود دارد. در مرحله آزمون لازم است فصل را ورق بزنید تا صحت مفاهیم و مطالب کلیدی حفظ شده را وارسی کنید.
منبع :زمینه روان شناسی هیلگارد جلد اول ، نویسنده : اتکینسون و همکاران،
ترجمه: براهنی و همکاران