مقالات

بهداشت مطالعه

 ۱۳۹۲/۱۲/۲۴

نکات بهداشتی مطالعه

 

گرد آورنده : فریده اکبرزاده

 

 نقش شرایط فیزیکی بخش مهمی در عادت‌های مطالعه است. مکان و شرایط ذهنی از نکات مهم یک مطالعه مفید و خوب است و در میزان یادگیری، کارآمدی، مدت و طولانی شدن مطالعه تاثیر بسزایی دارد. کارشناسان و روانشناسان معتقدند یکی از مشکلات جوانان برای مطالعه بی‌توجهی به شرایط و فضای مطالعه است که اغلب موجب خستگی و کاهش انگیزه می‌شود. بهترین زمان مطالعه برای انسان، هنگام آرامش و داشتن رضایت است، زیرا داشتن دغدغه و نگرانی در هنگام مطالعه، نتایج مطلوبی برای انسان به همراه نخواهد داشت. مشغول بودن فکر و ذهن و خستگی روح و جسم، توان فرد را کاهش می‌دهد و در این حالت، مطالعه جز اتلاف وقت و بی‌حاصلی سودی ندارد. مطالعه ‌هنگامی سودمند خواهد بودکه انسان بدون خستگی و دغدغه و در فضایی مملو از آرامش، صمیمیت و رضایت، به مطالعه بپردازد. با رعایت نکات زیر سطح مطالعه و یادگیری خود را ارتقاء دهید:

1.   هوا: کیفیت هوای تنفسی هم از نظر ایجاد نشاط و هم از لحاظ فراهم آوردن موجبات کسالت خیلی مهم است. کمبود اکسیژن در اتاق مطالعه، باعث کاهش توان جسمی و فکری است. جریان داشتن و گردش هوای تازه در فضای مطالعه باعث افزایش یادگیری می گردد.

2.   درجه حرارت اتاق مطالعه  در حدود 20 درجه سانتی گراد باشد. دمای اتاق مطالعه خود را همواره معتدل نگه‌دارید تا هرگز در هنگام مطالعه احساس گرما و سرما نکنید.

3.      رطوبت اتاق مطالعه باید در حدود 50 درجه باشد.

4.   جهت تابش نور: نور باید از سمت چپ، بالا و با زاویه تقریبی 45 درجه به کتاب و کاغذ بتابد. زیرا اگر از سمت راست بتابد، خصوصاً هنگام نگارش، باعث ایجاد سایه دست برروی کاغذ می شود که در دید اشکال ایجاد کرده و در نتیجه باعث خستگی چشم می شود.

5.   استفاده از نور غیر مستقیم: بهترین نور برای مطالعه و کار، روشنایی معمولی اتاق است که در هوای روشن به وسیله نور غیر مستقیم ایجاد شده باشد. سعی کنید هنگام شب از چراغ مطالعه استفاه نکنید زیرا چراغ مطالعه علاوه بر این که می‌تواند به چشم صدمه برساند، در خستگی زود هنگام چشم نیز تاثیر دارد.

6.    یکنواخت بودن نور محیط: نورهای محیط خصوصا اگر در زاویه دید چشمهای شما هستند باید یکنواخت باشد. یکی از معایب استفاده از چراغ مطالعه این است که تمرکز نور به سطح کتاب و تاریکی نسبی محیط اطراف باعث خستگی زودرس چشمها می شود.

7.   نور لامپهای مهتابی: به علت داشتن نوسان، چندان مناسب نیست و بهتر است به جای استفاده از یک منبع نوری از چند چراغ استفاده نمود. نور نباید نوسان داشته باشد تا روشنایی محل مطالعه یکسان بماند .

8.       فاصله مناسب چشمها با کتاب یا کاغذ: یک چشم سالم از فاصله 30 سانتی متری می تواند حروف کتاب را تشخیص دهد.

9.    نوع مرکب یا خودکار: بهترین رنگها، رنگ آبی و مشکی است که فشار کمتری به چشم وارد می کند و مانع خستگی می شود. رنگهای قرمز، سبز و ... دید را مشکل و باعث خستگی چشم می شوند.

10.   استراحت متناوب چشمها: برای هر ساعت مطالعه یک ربع تا بیست دقیقه استراحت مفید لازم است.

11. وضع نشستن به هنگام مطالعه: ستون فقرات به هنگام مطالعه باید راست باشد، باید ضمن مطالعه و در وقتهای استراحت وضع نشستن خود را تغییر داده، مختصری حرکت نمایید تا از رکود خون در پاها جلوگیری شود. از درس خواندن در وضعیت های مختلف اجتناب کنید و تا حد ممکن خود را به نشستن پشت میز مطالعه عادت دهید .از نشستن به حالت لمیده پرهیز کنید.  مطالعه در حال دراز کشیدن برای چشم مناسب نیست چراکه روشنایی کتاب تامین نمی شود و خستگی زودتر فرا می رسد.

12.  مطالعه موقع حرکت: مطالعه هنگام راه رفتن به علت تکان، حرکت و تغییر دائمی فاصله چشمها تا کتاب باعث خستگی و ضعف چشمها می شود.

13.  تعیین اوقات و برنامه منظم برای مطالعه: مطالعه در ساعات طولانی شبانه روز سبب خستگی و عدم یادگیری مناسب است. به طور کلی می توان گفت بهترین زمان برای مطالعه، زمانی است که به انجام مطالعه در آن زمان تمایل داریم؛ بنابراین اگر چه برخی از زمان ها بهتر و مطلوب تر هستند مانند اول صبح، اما هر شخص باید خودش تشخیص دهد که مطالعه اش در چه زمانی پربارتر است. مطالعه صبحگاهان هنگامی مفید واقع می‌شود که فرد شب قبل را به خوبی استراحت کرده باشد و خسته و خواب آلود نباشد. برای مطالعه هر چه بهتر در هنگام صبح، سعی کنید شب را زودتر بخوابید تا بتوانید مطالعه مفیدی داشته باشید.

14. صرف غذا و مطالعه: اگرصبح زود را برای مطالعه انتخاب می‌کنید حتماً قبل از آن صبحانه صرف کنید زیرا گرسنگی در کاهش میزان یادگیری و فراگیری تاثیر زیادی دارد. پس از صرف غذا نیز بلافاصله شروع به  مطالعه کتاب نکنید،  مدتی بعد از صرف غذا مطالعه را آغاز نمایید زیرا به علت شروع فعالیت دستگاه گوارش پس از خوردن غذا و هجوم خون به معده و احشاء داخلی، از میزان جریان خون در مغز کاسته می شود و آمادگی برای مطالعه کاهش می یابد.

15.  تنفس هنگام مطالعه: انجام حرکات تنفسی متناسب در مطالعه بسیار مهم است. تنفس اگر نامنظم باشد، به تدریج باعث کاهش اکسیژن خون و ایجاد حالت خواب آلودگی می شود ودرنتیجه از آمادگی ذهنی برای مطالعه می کاهد.

16.  آرامش فکری: در هنگام مطالعه باید از اشتغالات ذهنی و عصبانیت جلوگیری نمود. اضطراب و ناراحتی باعث از بین رفتن تمرکز حواس می شود و حافظه کسانی که دارای اضطراب و عصبانیت هستند، به طور محسوسی از افراد عادی کمتر است. متخصصین مطالعه و یادگیری ، عمیقاً تاکید دارند که 90% مطالعه به آمادگی روحی شخص و 10% آن به آمادگی جسمی بستگی دارد. اضطراب و نگرانی نه تنها مشکلی از شما را حل نمی کند بلکه انرژی های ذهنی شما را پراکنده می سازد. با آرامش کامل مطالعه کنید و خود را ببینید که چقدر آرام هستید و لحظه به لحظه آرامتر می شوید. با تغییر تصویر ذهنی خود اضطراب و ناراحتی را کاهش دهید. به قسمتهای جذاب و مورد علاقه مطالعه فکر کنید. اگر این کار را برای مدتی در ذهن خود تمرین کنید به زودی اضطراب و ناراحتی کاهش چشمگیری می یابد.

17.  ورزش و مطالعه: ورزش و نرمش و حتی حمام گرفتن نیز پیش از مطالعه در میزان یادگیری موثر است. خستگی توانایی ذهنی و مغزی انسان را کاهش می‌دهد و مطالعه در چنین وضعیتی، یادآوری مطالب فراگرفته پیشین را نیز با اختلال رو‌به‌رو می‌کند. یکی از مشکلات اساسی در مطالعات طولانی اختلال در جریان خون است. افرادی که ساعت زیادی در شبانه روز به مطالعه می پردازند باید فعالیت و حرکات عضلانی کافی داشته باشند. چرا که در افراد پرمطالعه، خون بیش از همه جا، در مغز و کاسه سر گردش کرده و اختلالاتی در گردش خونشان به وجود می آید.

 

 

منابع

1.    http://moshavere.org/node/710

2.    http://g8-nkh.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=11909&Itemid=66

برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.