مقالات

بهداشت باروری و تنظیم خانواده(واحدسلامت خانواده شهرستان اسلام آبادغرب ،خانمها:زهرا خاطریان ، اعظم گرشاسبی ،زهراقنبری.(

 ۱۳۸۹/۱۰/۱۴
بهداشت باروری و تنظیم خانواده(واحدسلامت خانواده شهرستان اسلام آبادغرب ،خانمها:زهرا خاطریان ، اعظم گرشاسبی ،زهراقنبری.(
بهداشت باروری و تنظیم خانواده :
بهداشت باروری و تنظیم خانواده:
 
ffff
نقش بهداشت در تأمین سلامتی بر کسی پوشیده نیست بهداشت یعنی تأمین، حفظ و بالا بردن سطح سلامتی و سلامتی یعنی وجود آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی، بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، بهداشت باروری عبارتست از سلامت کامل جسمی روانی و اجتماعی اجزاء سیستم باروری در سرتاسر طول زندگی. بر این اساس همه مردم باید قادر باشند که زندگی جنسی سالم و رضایت بخش داشته و بتوانند آزادانه و مسئولانه در مورد زمان و چگونگی فرزند آوری خود تصمیم گیری نمائید. در این راستا باید از حق دسترسی به اطلاعات، امکانات، کسب بالاترین استانداردهای بهداشت باروری و جنسی بدور از هر گونه تبعیض، اجبار و خشونت برخوردار باشند. بعبارت دیگر بهداشت باروری حقوق مردان و زنان را در مورد آگاه بودن از دسترسی به روشهای تنظیم خانواده، انتخابی سالم، مؤثر، مناسب و قابل قبول و در نهایت حق برخورداری از خدمات مراقبتی بهداشتی مناسب که زنان را قادر به داشتن حاملگی و زایمان ایمن می سازد تأمین می نماید.
برنامه های متعدد بهداشت باروری در کشور در حال اجرا بوده که از برنامه های سلامت مادران و تنظیم خانواده بعنوان دو برنامه عمده بهداشت باروری میتوان نام برد.
اهمیّت دسترسی و بهره مندی از خدمات تنظیم خانواده به شکلی کارآمد:
nbbnb
بهره مندی از خدمات تنظیم خانواده موجب کاستن از میزان بارداریهایی پر خطر می شود. حامله شدن زنان در سنین کمتر از ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال و یا با فاصله کمتر از ۳ سال و نیز حاملگی پنجم به بعد همواره با خطرات بیشتری آمیخته است. علاوه بر این وجود برخی بیماریهای زمینه ای مانند مشکلات دستگاه قلبی عروقی، بیماری دیابت و … در مادران می تواند سلامت آنها و جنین و یا فرزندی را که به دنیا خواهند آورد به مخاطره اندازد. به علاوه تنظیم خانواده به زوجین این امکان را می دهد که در صورت احتمال وقوع اختلالات ژنتیکی و ارثی (نظیر تالاسمی، هموفیلی و …) از بارداری پیشگیری نمایند.
۲۰% موارد مرگ مادران گزارش شده طی سال ۱۳۷۹ در کشور، مادران بالای ۳۵ سال سن بوده اند در همین سال، ۲۴% ماردان فوت شده، بارداری بیش از ۴ بار داشته اند. این نکته در مورد نتایج بررسی سال های ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ نیز صادق است که توجّه بیش از پیش به برنامه تنظیم خانواده در افراد پر خطر را نشان می دهد.
برنامه کشوری تنظیم خانواده:
اگر چه در ابتدا برنامه تنظیم خانواده در کشور ما با برنامه تحدید موالید و کنترل جمعیّت همراه گردید و این مسئله دست کم برای عموم و حتی بعضی مسئولین این تصویر نادرست را پدید آورد که هدف اصلی برنامه تنظیم خانواده کنترل جمعیّت است. لیکن در واقع کاستن از بارداری های ناخواسته و پر خطر هدف اصلی برنامه تنظیم خانواده بوده و این برنامه یکی از موفق ترین برنامه های بهــداشتی در کشــور و بخصــوص در شهرستان اسلام آبادغرب است. متأسفانه1/24درصد از بارداریها در کشــور و 5/23 % در شهرستان اسلام آبادغرب بارداری ناخواسته است (۱۳۷۹ – DHS)
به بیان جامع تر رسالت برنامه تنظیم خانواده عبارتست از:
 llll
کاهش حاملگی های برنامه ریزی نشده و پر خطر از دیدگاه تنظیم خانواده و هماهنگی های لازم بین بخشی جهت موزون سازی رشد جمعیّت در راستای تعهدات ملی و بین المللی، گروه هدف برنامه تمام زنان و مردان بالای ۱۰ سال ساکن در کشور اعم از ایرانی و غیر ایرانی، مجرد، متأهل و در حال ازدواج می باشد.
 
برنامه کشوری تنظیم خانواده دارای سه بخش اصلی زیر می باشد:
 
خدمات پیش از ازدواج: این جزء در بردارنده همه آموزشهائی است که در دوران پیش از ازدواج در اختیار گروههای مختلف جــامعه مانند سربازان، دانشــجویان و گــروههای مختلف سنی در دوره های متفاوت تحصیلی قرار گیرد. که انتظار می رود این گروهها اطلاعات لازم بهداشت باروری را به منظور برنامه ریزی جهت شروع زندگی مؤفق و با کمترین عوارض ناشی از مشکلات بهداشتی کسب نمایند.
 
خدمات حین ازدواج: خدمت حین ازدواج شامل آموزشهائی است که در فاصله زمانی پیش از ازدواج به همه زوجین در حال ازدواج ارائه می شود، شرکت در این کلاسها برای همه افراد در آستانه ازدواج اجباری است و عناوین اصلی آن عبارتند از تنظیم خانواده، مشاوره پیش ازبارداری، بارداری و زایمان ایمن، شیردهی، تالاسمی، بیماری های قابل انتقال از طریق تماس جنسی، HIV ایدز و سرطانهای رایج دستگاه تناسلی زنان.
 
خدمات پس از ازدواج: این جزء دارای دو بخش عمده ارائه خدمت مشاوره تنظیم خانواده و روشهای پیشگیری از بارداری می باشد.
مشاوره تنظیم خانواده با افزایش آگاهی متقاضیان خدمت از انتخاب های موجود برای پیشگیری از بارداری به تناسب روشها و نیازهای پیشگیری از بارداری فرد و سابقه پزشکی وی و حقوق بهداشت باروری، تصمیم گیری آنان را تسهیل می کند. بهمین دلیل خدمت مشاوره تنظیم خانواده که یکی از ارکان برنامه بهداشت باروری محسوب می شود پیش از ارائه روشهای پیشگیری از بارداری توسط ارائه دهندگان خدمات بهداشتی در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.
 
چالشهای موجود در برنامه تنظیم خانواده و بهداشت باروری کشور:
استفاده محدود از روشهای مدرن تنظیم خانواده، (بسیاری از مردان و زنان هنوز از روشهای پیشگیری استفاده نمی کنند. متأسفانه 1/21 % از زوج ین در کشور و ۲3% در شهرستان اسلام آبادغرب از هیچ روش پیشگیری استفاده نمی کنند. (۱۳۸۴ – IMES)
باورهای نادرست در مورد روشهای مطمئن پیشگیری از بارداری رایج اند.
ضعف در آگاهی و مهارت در استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری،27 % از زنانی که پیشگیری می کنند(درشهرستان اسلام آبادغرب) بدلیل استفاده غلط از روشها باردار می شوند.
منابع مالی محدود و عدم اوّلویت بودجه ای به تنظیم خانواده در بهداشت باروری.
جوانی جمعیّت و ورود این بخش از جمعیّت به سنین بارداری. ضروری است برنامه ریزی متناسب با نیازهای جوانان گسترش یافته و اطلاعات لازم بر اساس سن و نیاز آنها در اختیار آنان قرار گیرد.
بالا بودن درصد نیاز برآورده نشده در زنان ۴۹ – ۱۵ سالـــه همسردار که (این شاخص به درصــدی از زنان ۹-۱۵ 4سال همسرداری گفته می شود که یا اصلاً نمی خواهند بچّه دار شوند و یا اینکه می خواهند بچّه بعدی را با فاصله داشته باشند ولی از هیچ روش تنظیم خانواده اعم از مطمئن و غیر مطمئن استفاده نمی کنند.)، که این گروه از زنان ۵/۷ % در کل کشور و 5/7 % درشهرستان اسلام آبادغرب از کل زنان همسردار را شامل می شود لذا ضروری است این مسئله مورد ریشه یابی و تحلیل قرار گرفته و برای کاهش آن برنامه ریزی و مداخلات لازم انجام شود.
-تمرکز برنامه ریزی های تنظیم خانواده در کشور علی رغم وجود تفاوت ها ونا برابریهای منطقه ای در سطح استانهای کشور.
-نیاز به بهبودکیفیّت خدمات بهداشت باروری.
-مشارکت محدود سازمانهای غیر دولتی و بخش خصوصی در بهداشت باروری.
-عدم توجّه کافی به امنیت منابع و تجهیزات لازم در بهداشت باروری (پیش بینی میزان نیاز، خرید، انبارداری، ترابری، توزیع و کنترل اقلام).
-نیاز به بهبود مهارتهای ارائه کنندگان خدمات بهداشت باروری.
-نامطلوب بودن میزان استفاده مردان ازروشهای پیشگیری ازبارداری.
راهکارهای مورد نظر جهت رفع چالشها در برنامه های بهداشت باروری و تنظیم خانواده:
-          گسترش آگاهی های عموم جامعه و بخصوص مسئولین در خصوص اهداف واقعی برنامه و اصلاح باورهای غلط در خصوص اهداف و روشهای برنامه تنظیم خانواده .
-          افزایش دسترسی گیرندگان خدمات به خدمات تنظیم خانواده، گسترش دامنه روشهای موجود پیشگیری از بارداری، تولید انواع مختلف داروها و لوازم پیشگیری در داخل کشور.
-           تدوین راهکار استاندارد برای تضمین امنیت کالاهای بهداشت باروری، بهبود کیفیّت خدمات بهداشت باروری، تداوم ارائه خدمات رایگان.
-           ارائه خدمات مشاوره ای تنظیم خانواده بعنوان یکی از ارکان بهداشت باروری واستفاده از رابطین بهداشتی زن در مناطق شهری جهت ارائه اطلاعات بهداشت باروری و پیگیری این خدمات برای خانوار های تحت پوشش، راهکارهائی هستند که برای رفع چالشهای موجود برنامه تنظیم خانواده پیش بینی و اجرا می گردد.
 
واحدسلامت خانواده شهرستان اسلام آبادغرب ،خانمها:زهرا خاطریان ، اعظم گرشاسبی ،زهراقنبری.
 
منابع مورد استفاده:
گزارش ده ساله فعالیت جمهوری اسلامی ایران در خصوص اهداف کنفرانس بین المللی جمعیّت و توسعه – ۱۳۸۳ وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، حوزه معاونت سلامت
سایت دفتر سلامت جمعیّت، خانواده و مدارس www.fhp.hbi.ir
سیمای جمعیّت و سلامت در جمهوری اسلامی ایران (اطلاعات۱۳۷۹ – DHS) وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
بررسی نظام پایش و ارزشیابی برنامه های بهداشت باروری (۱۳۸۴ – IMES)
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.